افشارها
هزار سال پیش از این، نام افشارها برای اولین بار مطرح شد. در آن تاریخ، محمود کاشغری (ف.۴۶۵ ق) نویسندۀ ترک زبانی که در بغداد می زیست، کتابی با نام دیوان لغات ترک نوشت و در آن از آنها یاد کرد. کاشغری که به لهجه های مختلف ترکی آشنایی داشت، پس از سفرهایی به خانات آسیای میانه و قبایل غُز، صورتی از این قبایل تهیه کرد و آنها را شامل ۲۲ طایفه دانست و علامت یا تمغای هر کدام را نیز ترسیم کرد و متذکر شد این علائم مشخص کنندۀ احشام و اسب های آنهاست که در صورت اختلاط، از یکدیگر تمیز داده می شوند و آن را از سنت های قبایل غز خواند.
کاشغری زمان مناسبی را برای نگارش کتاب خود انتخاب کرده بود، زیرا این دوران مصادف با نفوذ ترکان غز در بیشتر ممالک اسلامی بود و هر روز که می گذشت، اخبار تازه ای از تاخت و تاز یا تسلط آن بر بخش هایی از سرزمین مسلمانان می رسید. از طرفی ماجرای به قدرت رسیدن غزان شرحی طولانی دارد، اما از طرف دیگر، بررسی تاریخ افشارها بدون آگاهی از غزان امری ناممکن می نماید و بیان مختصری از چگونگی پیدایی آنها ضروری به نظر می رسد.
هم زمان با ضعف سامانیان (۲۶۱ – ۳۸۹ ق) – که از دودمان های ایرانی و دولت های قدرتمند خراسان و ماوراءالنهر بودند – راه برای ورود اقوام تازه وارد هموار شد. تازه واردان که بیشتر از بردگان ترک بودند با خدمت های خالصانه، موفق به جلب اعتماد اربابان خود شدند و ظرف مدت کوتاهی توانستند در میان طبقات حاکم نفوذ کنند. این اقوام تازه نفس، همین که خلئی ئدر منطقه ایجاد می شد، به کمک طوایف خود ب راوضاع مسلط می شدند، در سال ۳۶۷ هجری تشکیل دادند. ترکان غزنوی به تدریج به فرهنگ و سنن ایرانی علاقه مند شدند و دربار پر جلال و شکوهی شبیه دربار سامانیان پدید آوردند. اما دیری نپایید که کاخ های افسانه ای و شهرهای آباد و بازارهای پر کالای آنها، قبایل صحرانورد آسیای میانه را به وسوسه انداخت و فکر دستیابی به زمین های زیر تسلط غزنویان را در مخیله آنان بیدار کرد. در میان این قبایل، غزان بر دیگری برتری داشتند و ظرف مدت کوتاهی توانستند حریفان خود را مغلوب کنند و خیمه های خود را در چراگاه های اطراف سغد و سمرقند و بخارا بر پا سازند. محمود، سلطان قدرتمند غزنوی (جلوس ۳۸۹ ق) که از اخبار غزان آگاهی یافته و از توان آنان هراسناک شده بود، درصدد برآمد تا به قدرت نظامی این قبایل محکی بزند.جهت دانلود متن کامل مقاله فرش افشار ها کلیک نمایید